INSTRUKCJA

Nauka przez zabawę. Czym jest „Gra o pracę”?

„Gra o pracę” to edukacyjna gra planszowa dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, wspomagająca je w przygotowaniu się do podjęcia zatrudnienia. Jej celem jest zapoznanie tych osób z kluczowymi zagadnieniami związanymi z rynkiem pracy – pojęciami, zawodami i sytuacjami. Gra ma charakter edukacyjny, więc choć występuje w niej rywalizacja, to pełni ona jedynie funkcję pomocniczą. Gra służy temu, by osoby grające mogły oswoić się z określeniami i sytuacjami, z którymi zetkną się na rynku pracy.

Dla kogo gra jest przeznaczona?

„Gra o pracę” przeznaczona jest dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, w spektrum autyzmu, z zaburzeniami psychicznymi i niepełnosprawnościami sprzężonymi. W grze może brać udział od 3 do 6 osób przy rozgrywce indywidualnej, do 8 osób – przy rozgrywce w dwuosobowych zespołach lub 9 osób – w zespołach trzyosobowych.

Gra będzie pomocna w placówkach edukacyjnych, kształcących osoby z niepełnosprawnościami, takich jak szkoły przysposabiające do pracy i szkoły branżowe specjalne, a także w placówkach dziennego wsparcia dorosłych osób z niepełnosprawnościami, jak Warsztaty Terapii Zajęciowej, Środowiskowe Domy Samopomocy i innych instytucjach wspierających rehabilitację społeczno-zawodową tej grupy odbiorców, jak np. agencje zatrudnienia, współpracujące z osobami z niepełnosprawnościami.

Cel i założenia gry

„Gra o pracę” ma za zadanie wspomagać proces rehabilitacji społeczno-zawodowej osób z niepełnosprawnością intelektualną. Stanowi uzupełnienie innych działań, służących podniesieniu poziomu funkcjonowania tych osób oraz podjęciu i utrzymaniu przez nie zatrudnienia.

Wspiera proces przygotowania się użytkowników i użytkowniczek do pracy i zrozumienia wynikających z niej obowiązków. Osoby grające poznają lub utrwalą podstawowe pojęcia związane z pracą, a także będą miały możliwość omówienia i zrozumienia zachowań i postaw pożądanych na stanowisku pracy oraz w relacjach z przełożonymi i współpracownikami. Gra umożliwia też poznanie zawodów najczęściej wykonywanych przez tę grupę odbiorców i przypisanych im czynności.

Gra jest dostosowana do możliwości poznawczych odbiorców i odbiorczyń. Została stworzona z uwzględnieniem reguł języka łatwego do czytania i rozumienia, wzbogacona o ilustracje, które pozwalają lepiej zrozumieć i zapamiętać prezentowane treści.

Co wchodzi w skład gry?

W skład gry wchodzą następujące elementy:

  1. 77 kart z pytaniami, które podzielone są na 3 typy i odróżniają się kolorem ramek:

26 kart niebieskich – definicje: To pytania dotyczące różnych pojęć związanych z pracą, które należy znać przed podjęciem zatrudnienia (np. urlop, wynagrodzenie, umowa o pracę itp.).

27 kart zielonych – zawody: Te karty opisują czynności, które wykonują osoby zatrudnione na konkretnych stanowiskach pracy.

24 karty różowe – sytuacje: To karty, dotyczące różnego rodzaju sytuacji, które mogą się zdarzyć w pracy.

Karty mają na awersie pytania, a na rewersie odpowiedzi.

Dodatkowo w zestawie są 3 karty, które zawierają jedynie nazwę danej grupy pytań, czyli odpowiednio: definicje, zawody i sytuacje. Służą one do przykrycia kupek, na które grupuje się kolorystycznie pytania.

 

  1. plansza
  2. kostka
  3. pionki do gry
  4. instrukcja dla osoby prowadzącej grę
  5. instrukcja dla osób grających, napisana w języku ETR (easy to read)

Dodatkowo do rozgrywki potrzebna jest tablica, flipczart lub kartka do zapisywania punktacji.

Sposób prowadzenia gry

Do zrealizowania gry konieczna jest obecność osoby prowadzącej, wspierającej grupę. Osoba ta ma za zadanie zarówno czuwać nad przebiegiem rozgrywki, jak też moderować rozmowę pomiędzy uczestniczkami i uczestnikami gry oraz wspomagać te osoby w udzielaniu odpowiedzi. Osoba prowadząca może też zdecydować, jaki wariant gry wybrać i jak długo grać, czyli ile punktów ma zdobyć gracz, aby „uzyskać pracę”, co jest dla każdego gracza lub zespołu celem rozgrywki.

W zależności od możliwości osób uczestniczących, mogą one grać albo w pojedynkę, albo w zespołach dwu- lub trzyosobowych. Gracze mogą sami czytać pytania lub może im w tym pomagać osoba prowadząca. Rozgrywkę można powtarzać z tą samą grupą kilka razy, a czas jej trwania dostosować do swoich potrzeb.

Przebieg rozgrywki

Osoby grające siadają dookoła stołu, na którym kładziemy planszę. Każda osoba grająca albo zespół wybiera 1 pionek i ustawia go na polu „Start”.

Osoba prowadząca przedstawia grającym instrukcję. Należy powiedzieć jakiego tematu dotyczy gra i wyjaśnić w prosty sposób jej zasady. Można w tym celu odczytać załączoną instrukcję dla osób grających lub opowiedzieć zasady swoimi słowami.

 

Karty z pytaniami leżą na stole pogrupowane w kupkach kolorami, odpowiedziami do dołu. Każdą kupkę można przykryć kartą w danym kolorze, która opisuje jakie pytania się pod nią znajdują (zawody / sytuacje/ definicje). Grę zaczyna osoba lub drużyna, która wyrzuci największą liczbę oczek podczas jednokrotnego rzutu kostką. Można też zacząć po prostu od pierwszej osoby z brzegu.

Pierwsza osoba grająca (lub drużyna) rzuca kostką i porusza się po planszy w kierunku wskazówek zegara o tyle pól, ile wypadło oczek na kostce. Następnie wyciąga kartę w kolorze pola, na którym stanęła. Jeśli stanie na polu w kolorze pomarańczowym, może sama wybrać, z której kupki wyciąga kartę. Odczytuje pytanie (ewentualnie z pomocą osoby prowadzącej) i na nie odpowiada. Jeśli ma trudności, prowadzący pomaga zrozumieć pytanie, zadaje pytania pomocnicze i naprowadza na odpowiedź. Potem mogą ją uzupełnić pozostali gracze. Na końcu gracz czyta poprawną odpowiedź na rewersie, odkłada swoją kartę z powrotem na spód odpowiedniej kupki i przekazuje kostkę kolejnej osobie.

Uwaga! Na kartach „sytuacje” są dwa rodzaje pytań. Część z nich to pytania wielokrotnego wyboru. Wtedy na karcie napisane jest „wybierz dobrą odpowiedź”, a osoba grająca – po odczytaniu pytania – odwraca kartę, czyta dostępne odpowiedzi i wybiera poprawną/ne. Pozostałe pytania z grupy „sytuacje” wymagają samodzielnego wymyślenia odpowiedzi, a więc gracz nie może odwrócić karty przed udzieleniem odpowiedzi. Karty definicje i zawody skonstruowane są według tej drugiej formuły: osoba grająca czyta pytanie, odpowiada i dopiero wtedy odwraca kartę, żeby odczytać zapisaną na niej odpowiedź.

 

Za każdą poprawnie udzieloną odpowiedź gracz (lub zespół) dostaje 1 punkt. Jeśli gra toczy się w zespołach, wskazane jest, by zespół naradził się przed podaniem odpowiedzi. Osoba prowadząca sumuje punktację na tablicy lub na kartce.

Zadaniem każdego gracza (lub zespołu) jest uzyskać określoną liczbę punktów. Ich zdobycie oznacza ukończenie gry czyli symboliczne zdobycie pracy. Wtedy pionek danej osoby lub drużyny staje na środkowym polu „Praca”. Liczbę punktów niezbędnych do zdobycia pracy osoba prowadząca może wyznaczyć dowolnie, zależnie od liczby graczy, ilości dostępnego czasu i możliwości grupy.

W rozgrywce próbnej, w której brało udział siedmioro graczy (większość z nich przechodziła już zajęcia zawodoznawcze i miała krótkie doświadczenie pracy), jedna runda trwała około 15 minut. Dlatego sugerujemy, aby przy pierwszej rozgrywce celem było uzyskanie 5 punktów (przy mniejszej liczbie graczy maksymalnie 8 punktów), aby gra trwała maksymalnie półtorej godziny. W kolejnych rozgrywkach można tę liczbę zwiększyć lub zmniejszyć. Można też np. ustalić, że konieczne jest zdobycie trzech punktów z każdego rodzaju kart.

Osoba lub drużyna, która zdobyła pracę (czyli stanęła na polu „Praca”) może nadal brać udział w grze, wspomagając innych w odpowiedziach. Idealnym końcem rozgrywki jest sytuacja, w której wszyscy gracze albo wszystkie zespoły „uzyskały pracę”.

Ponieważ nadrzędnym celem gry jest edukacja, a nie rywalizacja, to warto graczy wspomagać w udzielaniu odpowiedzi: zadawać pytania pomocnicze, zachęcać do zastanowienia i dyskusji. Sugerujemy, aby punkty były „miękkim narzędziem motywacji”, i aby przyznawać punkt za każdą odpowiedź, która zawiera choćby część poprawnej odpowiedzi. Chodzi o to, by cała grupa uzupełniała informacje, a osoba prowadząca tworzyła sprzyjające warunki do prowadzenia szerszej rozmowy na temat zagadnień związanych z pracą. Można odwoływać się do doświadczeń graczy. Warto też upewnić się, że wszyscy rozumieją pojęcia, które pojawiają się na kartach, a także docenić poprawne odpowiedzi. Po zakończeniu rozgrywki można porozmawiać o tym, co gracze z niej zapamiętali.

 

„Gra o pracę”, łącząc zabawę z edukacją, stanowi doskonałe uzupełnienie działań zmierzających do przygotowania osób z niepełnosprawnością intelektualną do wejścia na rynek pracy. Tworzy ramy i daje pretekst do wspólnej rozmowy o zagadnieniach, z którymi osoby te zetkną się, podejmując zatrudnienie. Osobom wspierającym daje możliwość przekazywania wiedzy w niebanalny sposób oraz orientację, w jakim stopniu osoby grające zrozumiały i zapamiętały omawiane kwestie.

DO POBRANIA

Cała Gra o pracę do pobrania

„Grę o pracę” można w całości pobrać, wydrukować w domu lub w szkole - nawet na czarnobiałej drukarce - i wykorzystywać podczas zajęć.  

Wszystkie materiały do przeprowadzenia gry

Instrukcja obsługi dla gracza i osoby prowadzącej, karty informacyjne, plansza i naklejki na pudełko
POBIERZ PLIKI GRY  

DO DRUKU W DRUKARNI

Cała Gra o pracę do pobrania

„Grę o pracę” udostępniamy także w postacie plików do druku w profesjonalnym zakładzie drukarskim - druk cyfrowy lub offsetowy.  

Materiały do druku profesjonalnego - ze spadami

Instrukcja obsługi dla gracza i osoby prowadzącej, karty informacyjne, plansza i naklejki na pudełko
POBIERZ PLIKI GRY  

POMOC I KONTAKT:

Ewa Jakubowska

Pracuje w Fundacji inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych w zespole „Katalizatora  innowacji społecznych”. Zajmuj się upowszechnianiem i skalowaniem wybranych innowacji społecznych.